ရိုးမႏွစ္ခု၏ ခြဲျခားဆက္ဆံမႈ

  ႏွင္းႏွင္းႏြယ္(ရခိုင္သူ)
2/6/2016
မွတ္ခ်က္။ ။ စာရြီးဆရာ ရကၡ ေဆာင္းပါးကို
တမႈန္႔ေခ်ျပင္ပနာရြီးသားပါသည္။

ပဲခူးရိုးမ
••••••••
ရခိုင္ကိုမေရာက္ခဲ့တာၾကာခဲ့ျပီမို႔ ႏွင္းႏွင္းရယ္၊
နန္းဦးမြန္ရယ္၊ ဂ်ဴလီအိုင္းရစ္ရယ္၊ ေပါ့..
ေလယာဥ္မစီးေတာ့ဘဲကားဒရိုင္ဘာတစ္
ေယာက္ငွားျပီးအေတြ႔အၾကံဳဗဟုသုတရေစႏိုင္
ဖို႔ ကားစီးျပီးရခိုင္ကိုသြားခဲ့ၾကသည္။
တခါတခါႏွင္းႏွင္းကကားေမာင္းတယ္။
နန္းဦးမြန္လည္းေမာင္းတယ္။
ဒရိုင္ဘာကလည္းတဖြဲ႕လံုးနဲ႕သိေတာ့ ခရီးသြား
ရတာသက္ေတာင့္သက္တာရွိျပီး ေပ်ာ္စရာ
ေကာင္းပါတယ္။
ျပည္ကို ေက်ာ္ခ့ဲျပီမို႔ တခ်ိန္ကရခိုင္လူမ်ိဳးေတြေတာ္
ေတာ္မ်ားမ်ားပိုင္ခဲ့ေသာပဲခူးရိုးမကို စျပီးတက္ရ
ပါတယ္။မတ္ေစာက္ေသာေတာင္ကုန္းေတြက
ထြက္ေပၚလာေသာေလကိုမွန္တံခါးဖြင့္ျပီးတဝ
ၾကီးရွဴၾကသည္။သဘာဝေလ၏ေအးျမမႈေတြက
ပင္ပန္းမႈေတြကိုေျပေပ်ာက္သြားသလိုခံစားရ
သည္။
ပဲခူးရိုးမကို က်မ အကဲခတ္ၾကည့္လိုက္တယ္။
ေတာ ေတာင္ေတြ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားက သစ္
ဝါးေတြနဲ႕ သူ႕တည္းသူ႕ဟန္နဲ႕သူ ျပည့္စံုေနၾက
သည္ကိုေတြ႔ရသည္။တခါတခါ " ေတာမီးမရွိဳ႕ရ'
ဆိုင္းပုတ္ေတြကို ပဲခူးရိုးမထဲမွာေတြ႔ရသည္။
က်မကေတာ့ေတာ္ေတာ္တိုးတက္လာျပီပဲလို႕
ေကာက္ခ်က္ခ်မိတယ္။ပဲခူးရိုးမထဲမွာ
က်မျမင္ခဲ့တာကမီးေလာင္ေနရာေတြ၊သစ္ဝါးမရွိ
ဘဲေတာင္ကတုန္းျဖစ္ေနေသာေနရာေတြကို
မေတြ႔မျမင္ခဲ့ရတာပါပဲ။ပဲခူးရိုးမေတာ္ေတာ္မ်ား
မ်ားတို႔သည္စိမ္စလန္းစိုေျပေနၾကသည္။
သဘာဝရဲ႕အလွကိုလည္းေဖာ္ျပေနသလိုခံစားခဲ့
ရသည္။
က်မတို႔ေတြ ကားကိုတျဖည္းျဖည္းေမာင္းျပီး
လမ္းတြင္လည္းစစ္ေဆးခ်က္ေပါင္းမ်ိဳးစံုနဲ႕
ပဲခူးရိုးရိုးမအလြန္ရခိုင္ရိုးမကိုဘီးလိမ့္ျပီးေျခခ်ခဲ့
ေလသည္။
ရခိုင္ရိုးမ
•••••••••

ခရစ္ AD- ၁၅၇၁- ၁၅၉၃ ခုႏွစ္ ၊ ရခိုင္သကၠရာဇ္ ( ၉၃၃-၉၅၅ ) ၊ ရခိုင္ဘုရင္ မင္းဖေလာင္းလက္ထက္ ေတာ္ကာလက ျဖစ္ပါတယ္ ။ ယိုးဒယားမင္း ျပသာတိရာဇ္ ရဲ့အမတ္ၾကီးညီအစ္ကိုႏွစ္ဦးတို႕ စစ္ေရွာင္ဘ၀နဲ႕ ရခိုင္ ျပည္ေထာင္သို႕ ေတာၾကမ္းေတာင္ၾကမ္းခရီးႏွင္ျပီး ေရာက္လာခဲ့ၾကဖူးတယ္ ။ အဲဒီႏွစ္ဦးထဲကတစ္ဦးကေတာ့ ရခိုင္ရာဇ၀င္သမိုင္းတို႕ထက္မွာ လူမ်ိဳးျခားစာဆိုေတာ္ ဘြန္ေစာမွိုင္း ဆိုတဲ့ဘြဲ႕ေတာ္နဲ႕ ေနာင္အခါမွာ ထင္ရွား ေက်ာ္ၾကားသူျဖစ္လာခဲ့တယ္ ။ ျမန္မာမင္းတို႕ရဲ့ က်ဴးေက်ာ္စစ္ကို မဟာတံတိုင္းၾကီးသဖြယ္ကာရံထားတဲ့ ရခိုင္ ရိုးမၾကီးရဲ့ သဘာ၀သွ်ိဳေျမာင္စိမ့္စမ္းေတြ ၊ ေတာင္စြယ္ေတာင္တန္းေတြ ၊ ေနေရာင္တိုးမေဖာက္တဲ့သစ္ၾကီး၀ါး ၾကီးရိပ္ေတြနဲ႕ ေတာနက္ပံုကို သူကိုယ္တိုင္ၾကံဳေတြ႕ျဖတ္ သန္းလာခဲ့ရသမို႕ ခုလိုပဲ စပ္ဆိုခဲ့ဖူးသည္။
"".... ေတာ၀နာ ၊ ေဟမာျမိဳင္ျခံလမ္း ၊ ညွိဳးငယ္စြာေယေလ ၊ ေမာင့္မွာေမွ်ာ္လို႕မွန္း ၊ ရႊီဘံုရႊီနန္း ၊ တမ္းတ ျမင္ေယာင္ ၊ ေတာသာေခါင္ ၊ ေတာင္ေလတိမ္လိုစူး ၊ မ်ိဳးအံ့မူး ၊ ထူးကဲေသလာပယိန္းယိုင္ကာ ၊ ဂႏၶစံု ၊ ျခီလမ္း ၊ ေတာင္မိြန္႕ကိုင္ဗ်ာေလ ၊ ယိမ္းယိုင္ေက်ာ္ျဖတ္သန္း ၊ သားေရာသမီးပါ ၊ လွမ္းပါလို႕ ၊ ပင္ပန္းၾကီးစြာ ၊ အိမ္သူၾကင္ ယာ ၊ လွကလ်ာကိုေလ ၊ စိတ္မွာၾကံအေထြး ၊ ၊ မ်က္ရည္လည္းယိုမစဲ ၊ ငိုမည္းေငးမွိုင္ ၊ မၾကံနိုင္ ေခြယိုင္ကာႏြမ္း ၊ စားအစာကိုေလ ၊ ေနာက္ပါလူရို႕ထမ္း ၊ ရခိုင္ရိုးမေတာင္တန္းကိုလ ၊ ျဖတ္သန္းကာ ၊ သက္ ခႏၵာ .... ""
လြန္ခဲ့တဲ့ ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာကို ျပန္လည္ ေမွ်ာ္ၾကည့္မိတယ္ ။ လြမ္းဆြတ္ဖြယ္ ေတာေတာင္ညိဳ႕မွိုင္းမွိုင္း ေတြနဲ႕ စိမ္းစိုလွပေနမယ့္ရိုးမၾကီးဟာ ခုေတာ့
မီးေလာင္ရာဏ္ရာဗလပြေတြနဲ႕ကတံုးေတြျဖစ္
ေနၾကတာကိုအံ႔ၾသဖြယ္ျမင္ခဲ့သည္။
က်မလံုးဝမထင္ခဲ့ေပ။
ရခိုင္တို႕ရဲ႕အသက္ေသြးေၾကာတမ်ွတန္ဖိုးထား
ရာရိုးမၾကီးသည္သည္လိုျဖစ္ေနလိမ့္မည္ဟု
အိပ္မက္ပင္မမက္ခဲ့ပါ။ရခိုင္ရိုးမတစ္ခု
လံုးသည္မီးေသြးတံုးပမာျဖစ္ေနသည္။
ေတာ္မီးေလာင္တာေတြကလည္းေၾကာကခမန္း
လိလိပါပဲ။
သစ္ဝါးေတြလည္းဘာဆိုဘာမွမရွိေတာ့ေပ။က်န္
ရွိေနေသာသစ္ဝါးေတြကိုခုတ္ထားၾကာတာေတြ
ကလည္းမျမင္ရက္။
မီးမရွိဳ႕ရ ဆိုေသာ ဆိုင္းဘုတ္လည္းရခိုင္ရိုးမထဲမွာက်မေတြ႔မလား ဆိုျပီီးရွာၾကည့္ခဲ့ေသးတယ္။ဘာဆိုဘာမွမေတြ႔ခဲ့ေပ။
ဒါဟာရိုးမႏွစ္မခုရဲ႕ခြဲျခားဆက္ဆံမႈပါ။ ဗမာေတြအပိုင္စီး
ထားေသာပဲခူးရိုးမကစိမ္းလန္း
ေနသေလာက္ရခိုင္ေတြပုိင္ဆိုင္ေသာရခိုင္ရိုးမကုိ
ဘာေၾကာင္ဖ်က္ဆီးကတာလဲ။ဒါဟာရခိုင္လူမ်ိဳး
ကိုသဘာဝေဘးအႏၲရာယ္ေတြက်ေရာက္ေစျပး
အေသသတ္ေနတာပါ။ရခိုင္ရိုးမဆိုတာရခိုင္လူမ်ိဳး
တို႔ရဲ႕ေႏြ၊ မိုး၊ ေဆာင္းပါ။
သဘာဝၾကီးကိုဒီရခိုင္ရိုးမၾကီးကဘဲထိမ္းညိွ႔ေပး
တာပါ။ဒါကိုသိသိၾကီးနဲ႕ဗမာေခါင္းေဆာင္ေတြ
ဟာာအကြက္ခ်စီစဥ္ျပီးရခိုင္လူမ်ိးကိုသတ္ေနတာ
ပါ။ဒါကိုဟက်မတို႔ရခိုင္ေတြကာကြယ္ရပါ့မယ္။
ရခိုင္ျပည္နယ္ဟာ ေျမာက္လတၱီတြဒ္ ( ၁၇(၂၁ံ-၂၇) နဲ႕ အေရွ႕ေလာင္ဂ်ီတြဒ္ (၉၂ံ-၁၁) မွ ၉၄ံ-၅၅)အတြင္းကိုက်ေရာက္ေနတဲ့ အပူပိုင္းဇုန္လို႕ဆိုနိုင္ပါတယ္ ။ပညာရွင္"ကိုပင္" ရဲ့ ရာသီဥတုသတ္မွတ္ခ်က္အရ ပင္လယ္စိုးရာသီ (ေဆာင္းရာသီမွာေျခာက္ေသြ႕ျပီး မိုးမရြာမီအခ်ိန္ထိ အပူဆံုးလရွိတဲ့ အပူစိုး မုတ္သုန္ရာသီဥ တု) ကိုပိုင္ဆိုင္ထားပါတယ္ ။ ဒါေပမယ့္ ရခိုင့္နယ္ေျမဟာ သက္တန္းရင့္ေတာင္တန္းေတြျဖစ္တဲ့ မယူေတာင္ ၊ ဗူးဓေမာ္ေတာင္(၁၂၇၄ ေပ) ၊ ဖရံုကာေတာင္တန္း (၉၆၃-ေပ) ၊ ေ၀လာေတာင္ (၁၀၄၁-ေပ)၊ စိုင္းတင္ေတာင္ (၁၂၉၄ -ေပ)၊ မင္းၾကီးေတာင္(၃၀၃၅-ေပ)၊ ရိုးမရဲ့ေတာင္စြယ္ျဖစ္တဲ့ ကိုးလံုးေတာင္(၄၇၄၄-ေပ)၊ ၀က္သတိုး ေတာင္(၂၀၀၀-ေပ) နဲ႕ ရခိုင္ရိုးမေတာင္တန္းေပၚက စြန္ေတာင္ (၆၅၀၀-ေပ)၊ ျမင္းခတည္(ျမင္မတိန္ ေတာင္) (၄၈၄၈-ေပ)၊ စံ၀င္းေတာင္(၃၉၈၄-ေပ)၊ ခါးေတာင္းငယ္ေတာင္(၄၃၇၃-ေပ)၊ မိုးထိေတာင္(၃၈၂၈-ေပ)၊ ရန္ေခၚ ေတာင္(၂၃၄၆-ေပ)၊ ပန္းေတာင္းေတာင္(၄၁၄၇-ေပ)၊ ေတာင္နီေတာင္(၄၀၀၅-ေပ)၊ စပါးပံုေတာင္(၃၄၇၃-ေပ)၊ ဇီးေဇာင္းေတာင္(၁၈၆၈-ေပ) စတဲ့ သစ္ရိပ္၀ါးရိပ္ၾကီးေတြနဲ႕ ေတာင္တန္းေတြ ေပါၾကြယ္၀လွလို႕ သိပ္ကိုမွ်တတဲ့ ရာသီဥတုကို ပိုင္ဆိုင္ထားပါတယ္ ။
ျမစ္ေခ်ာင္ေတြအေနနဲ႕ဆိုရင္လည္း ရခိုင္တို႕ရဲ့ ရာသီဥတုကိုျပဳျပင္ဖန္တီးေပးနိုင္တဲ့ ျမစ္ေခ်ာင္းေတြက ေနရာေဒသမလြဲ ေပါမ်ားစြာျဖတ္သန္းစီးဆင္းေနတယ္ ။ မယူျမစ္၊ ကုလားတန္ျမစ္၊ နတ္ျမစ္၊ ေလးျမိဳ႕ျမစ္ ၊ ဒ လက္ေခ်ာင္း ၊ အမ္းေခ်ာင္း ၊ မအီေခ်ာင္း၊ လမူးေခ်ာင္း၊ ဆားျပင္ေခ်ာင္း၊ တန္းလြဲေခ်ာင္း၊ ေတာင္ကုတ္ေခ်ာင္း၊ သေဌးေခ်ာင္း၊ က်ိႏၱလီေခ်ာင္း၊ သံတြဲျမစ္၊ ဂူေခ်ာင္း စတဲ႕ နာမည္ၾကီးျမစ္ေခ်ာင္းေတြနဲ႕ ျမစ္ေခ်ာင္းအစြယ္ အ တက္ေတြေပါလွတဲ့ နယ္ေျမသာျဖစ္တယ္ ။ ခုေတာ့ ေကာတဲ့ျမစ္ေခ်ာင္းေတြေကာ၊ ျပဳန္းတဲ့ေတာေတာင္ေတြ ျပဳန္းေနလို႕ မမွ်တေတာ့တဲ့ ရခိုင့္ရာသီဥတုဟာ
ဆိုးသထက္ဆိုးလာခဲ့ပါျပီ။
ရခိုင္လူမ်ိဳးမွန္ရင္ ခရီးသြားဖူးသူတိုင္းရိုးမကို ျဖတ္သန္းဖူးမွာပါ။ ဟိုအရင္ အမ္း-စစ္ေတြလမ္းမရွိခင္က အေရွ႕ ဖက္ခရီးသြားတဲ့ အေနာက္ကရခိုင္သားေတြ ရိုးမရဲ့အရိပ္မွာ ေႏြေခါင္ေခါင္ကို အေႏြးထည္၀တ္ခဲ့ၾကလိမ့္ မယ္ ။ မိုး တြင္းကာလဆိုရင္ ေတာင္ေပၚမိုးၾကီးခ်ိန္တိုင္း လမ္းေပၚကို ကန္႕လန္႕ျဖတ္လဲက်ေနတဲ့ သက္တန္းရင့္ သစ္ပင္ၾကီး ေတြေၾကာင့္ ခရီးၾကံ့ၾကာခဲ့ဖူးတာမ်ိဳးၾကံဳဖူးေကာင္းၾကံဳဖူးခဲ့ဖူးၾကလမ့္မယ္ ။ အဲဒီလိုပဲ ေနေရာင္တိုးမ ေပါက္ေအာင္ လမ္းေဘး ၀ဲယာမွာ အုပ္ဆိုင္းစိမ္းစိုေနတဲ့သစ္ပင္ၾကီးေတြ ရိုးမေပၚမွာ ၾကည့္ရာျမင္ရာတိုင္းကို ရွုမျငီးတမ္း ေတြ႕ရ ဖူးမွာပါ ။ အဲဒီသစ္ပင္ေတြဟာ ဘယ္သူကမွတကူးတက စိုက္ပ်ိဳးေပးခဲ့တာေတြမဟုတ္ပါဘူး ။ အျမဲစိမ္းေတာ ေတြအျဖစ္အေလ့က်ထူထပ္စြာေပါက္ေရာက္ေနခဲ့ၾကတဲ့ သစ္ပင္ေတြပါ ။ ခုေတာ့ အဲဒီလိုလမ္း ေဘး၀ဲယာက သစ္ပင္ေတြမဆိုထားနဲ႕ ရခိုင္ရိုးမတစ္ခုလံုး ျမင္ေလသမွ် ဂတံုးဆန္ေထာက္နဲ႕ ရုပ္လံုးေပ်ာက္မ တတ္ျဖစ္ေနခဲ့ျပီ ။ တစ္ခ်ိန္က စိမ္းစိုမွုိင္းညို႕ေနတဲ့ သစ္ပင္ေတြ၊ ေအးစိမ့္ေနတတ္တဲ့ရာသီဥတုေတြ ခုေတာ့ ဒ႑ာရီတစ္ခုလိုျဖစ္ေနခဲ့ပါျပီ။
ဒီေန႕ကမၻာၾကီးပူေႏြးလာတာ
(ၾကီီးၾကီးက်ယ္က်ယ္ေျပာရရင္ ရခိုင့္ေနရာေဒသေတြမွာ မိုးေခါင္ေရရွား တာ)
ရဲ့အေျခခံက်တဲ့အရင္းျမစ္ဟာ သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ဆံုးရွံုျပဳန္းတီးမွုေတြေၾကာင့္ပါပဲ ။ တကယ္ပါပဲ ။ နား ေပါက္က်ယ္လို႕ေခၚတဲ့ ေတာင္ေပၚမုဆိုးၾကီးေတြေတာင္ ေတာေမွာက္နိုင္တဲ့ထိ ထူထပ္စြာေပါက္ေရာက္ေနတဲ့ ရိုးမရဲ့အလွတန္ဆာသစ္ပင္ေတြ ဘယ္ဆီကိုေရာက္သြားခဲ့ၾကျပီလဲ ။ ဘာေၾကာင့္မ်ား ဆယ္စုႏွစ္တိုတိုေလးအ တြင္းမွာ ခုေလာက္ထိ ရွုရက္နိုင္စရာမရွိေလာက္ေအာင္ ရုပ္ပ်က္ဆင္းပ်က္ ေပ်ာက္ဆံုးပ်က္စီးသြားခဲ့ရတာလဲ ။ ရခိုင့္ရာသီဥတုကေကာ ဘာေၾကာင့္မ်ားခုေလာက္ထိေတာင္ ဆိုးသြန္းပက္စီးသြားခဲ့ရသလဲ ။
ျမန္မာျပည္ရဲ့ ျမိဳ႕ၾကီးျပၾကီးေတြအပါ၀င္ တိုင္းေဒသၾကီးတို႕ရဲ့ ေနရာေဒသတိုင္းလိုလိုမွာ သစ္ပင္အသစ္ စိုက္ပ်ိဳးျခင္း ၊ ခုတ္လွဲသစ္ပင္ေတြအတြက္ ျပန္လည္အစားထိုးေပးျခင္းလုပ္ငန္းေတြကို အေတာ္ပဲ က်ယ္က်ယ္ပ်ံ႕ ပ်ံ႕လုပ္ေဆာင္ထားၾကတာ ၾကာပါျပီ ။ ရခိုင္ကိုျပည္ေတာ္ျပန္ရင္ ဟိုက္ေ၀းလမ္းတစ္ေလွ်ာက္ရဲ့ လက္၀ဲလက္ယာ ေတြမွာ သဘာ၀ေပါက္ပင္ၾကီးေတြနဲ႕ယွဥ္ျပီး အရြက္ဖားဖားစိမ္းစိုေနၾကတဲ့ ပ်ိဳးေထာင္သစ္ပင္ၾကီးေတြကို မ်က္စိ မလပ္ေတြ႕ျမင္ၾကရမွာပါ ။ ပန္းေတာင္းျမိဳ႕ကို၀င္လိုက္တာနဲ႕ ပဲခူးရိုးမရဲ့ ေတာင္ေပၚလမ္းေလးေတြဟာ ဟိုတုန္းကနဲ႕ သိပ္မျခားနားပဲ ပကတိစိမ္းစိုေနတာကို ျမင္ေတြ႕ၾကရဆဲ ။ တခ်ိဳ႕ေနရာေတြမွာ နုပ်ိဳလွပေနတဲ့ အစားထိုးကၽြန္း ပင္ၾကီးေတြက ဘယ္ညာအတန္းလိုက္ ။ ဒါေပမယ့္ ရခိုင္ျပည္မွၾကိဳဆိုပါ၏ ဆိုင္းပုဒ္ရဲ့တစ္ဖက္ျခမ္း ရခိုင့္နယ္နိ မိတ္ထဲမွာေတာ့ ဟိုအရင္ကေတြ႕ခဲ့ဖူးတဲ့ သစ္ပင္ၾကီးေတြ တေစၧေတာင္ မေျခာက္နိုင္ရွာဘူး ။ အစားထိုးပင္ဆို တာေ၀လာေ၀းလို႕ ျခံဳႏြယ္အဆင့္ရွိတဲ့သစ္ပင္ေတြေတာင္ ေန႕ျမင္ညေပ်ာက္ ။ ပတ္ခ်ာလည္ေတာင္တန္းေတြမွာ ဟိုအရင္ကဆို ေတာင္တန္းေတာအုပ္ေတြဟာ အရွက္အေၾကာက္ၾကီးတဲ့ အပ်ိဳစင္ေတြလို အတြင္းသားကိုမျမင္ရ ေအာင္ လံုလံုျခံဳျခံဳ ။ ခုေတာ့ ျမင္ေတြ႕ရတဲ့ ရခိုင္ရိုးမတစ္ခုလံုးဟာ နိုင္ငံျခားနိုက္ကလပ္ထဲက ခုနစ္လႊာအကမယ္ ေတြလို တိုးလွ်ိဳေပါက္ ၊ ေဟာင္းေလာင္းဖြင့္ နိကက္ (Niked) ။
အဲဒီလိုသစ္ပင္ေတြမရွိေတာ့ပဲ ေလေျပေအးျမျမေတြ ရွိဦးမွာလား ၊ အဲဒီလိုသစ္ပင္ေတြမရွိေတာ့ပဲ ျမဴ စိုင္ေတြ ၊ ႏွင္းေငြ႕နဲ႕ မိုးတိမ္တိုက္ေတြ ေပ်ာ္ရႊင္ၾကည္နူးနိုင္ဦးမွာလား ။ ကိုယ္ကိုယ္တိုင္ေတာင္ အနိုင္နိုင္က်ား ကန္အသက္ရွဴေနရတဲ့ ရိုးမနဲ႕ ရခိုင္ေတာင္တန္းေတာအုပ္ေတြ ခုေတာ့ ရခိုင္လူထုအတြက္ ျဖစ္သင့္သေလာက္ မလုပ္ေပးနိုင္ၾကေတာ့ပါဘူး ။ ရခိုင့္ရာဇ၀င္ထက္က သဘာ၀က်အခ်ိန္မွန္တဲ့ ရာသီဥတုေတြ ရိုးမကိုေက်ာ္ျပီး ေရၾကည္ရာျမက္နုရာရွာလို႕ ခရီးထြက္ေနခဲ့ၾကပါျပီ ။
တစ္ခုခုျဖစ္တိုင္း သက္ဆုိင္ရာအစိုးရကိုခ်ည္းပဲ အျပစ္မဖို႕ခ်င္ေတာ့ပါဘူး ။ ဘယ္အရာမွာမဆို ျပဳလုပ္ခံနဲ႕ ျပဳလုပ္သူဆိုတာရွိစတမ္းပါပဲ ။ ရခိုင္လူထုအေနနဲ႕ကလည္း လိုသေလာက္ကိုေပါေပါမ်ာမ်ားရေနတဲ့ သဘာ၀အ ရင္းျမစ္ေတြကို တန္ဖိုးထားတတ္ဖို႕လိုပါတယ္။ ရခိုင္တစ္မ်ိဳးသားလံုးနဲ႕ဆိုင္တဲ့ (ဒါမွမဟုတ္) ျမန္မာတစ္နိုင္ငံလံုးနဲ႕ ဆိုင္တဲ့ (ဒါမွမဟုတ္) တစ္ကမၻာလံုးနဲ႕ သက္ဆိုင္တဲ သဘာ၀အရင္းျမစ္ေတြ တစ္ဦးတစ္ေယာက္အက်ိဳးအတြက္ ဆံုးရွံုးပ်က္စီးသြားဖို႕ မသင့္ပါဘူး ။ Galobal Warming (ကမၻာၾကီးပူေႏြးလာမွု) ရဲ့ဆိုးက်ိဳးေတြ ရခိုင္ျပည္ကို ကူး ဆက္လာနိုင္မွုက ကာကြယ္ဖို႕ ရခိုင္ရိုးမနဲ႕ ရခိုင့္ေတာေတာင္သစ္ပင္ေတြ ဆက္လက္ရွင္သန္ေနဖို႕ လိုအပ္ပါတယ္ ။ တကယ္ေတာ့ ရခိုင့္ေဂဟစနစ္ေတြကို မ်ိဳးသုဥ္းေပ်ာက္ကြယ္မသြားေစဖို႕ ရခိုင္သားတိုင္းမွာ တာ၀န္ရွိေနပါ တယ္ ။ "ဒိုင္းက်ည္ရွ္ိယင့္ ရီရွိယင့္" ဆိုတဲ့ ေျမာက္ဦးေခတ္ ရခိုင့္စကားပံုတစ္ခု ဒီႏွစ္ေႏြရာသီမွာ ဆံုးရွံုးသြားခဲ့ရ တာ ရင္နင့္ဖြယ္ပါပဲ ။ လိုအပ္တဲ့ သမမွ်တရာသီဥတုကို ဖန္တီးေပးေနတဲ့ ရခိုင့္ေတာင္စဥ္ေတာင္တန္းေတြဆံုး ရွံုးရမွုအက်ိဳးဆက္ေၾကာင့္ပဲ ျဖစ္ပါတယ္ ။
ဒီလိုဆိုရင္ ေရွ႕ဆက္ျပီးေတာ့ေရာ ဒ႑ာရီထဲမွာ ရခိုင္ရိုးမကိုထားခဲ့ရေတာ့မွာလား ။ ျမစ္ေခ်ာင္းအင္းအိုင္ ေတြနဲ႕ စိမ္းစိုလတ္ဆတ္ေနတဲ့ ေတာင္တန္းေတြကိုထားခဲ့ရမွာလား ။ ေႏြ၊မိုး၊ေဆာင္းရဲ့ ပကတိပီျပင္ေလးနက္မွု ေတြကိုထားခဲ့ရမွာလား ။ လြန္ခဲ့တဲ့ႏွစ္သက္တန္း သန္းေပါင္း ၁၃၀ ကေန ေခတ္သစ္သမိုင္းဆီ ေဂဟစနစ္တစ္ခု အျဖစ္ရွင္သန္လာခဲ့ရတဲ့ရိုးမၾကီး ထာ၀ရ စိမ္းစိုေနဖို႕ လိုအပ္ပါတယ္ ။ လိုအပ္မွုအရ မျဖစ္မေနသစ္ပင္ခုတ္ရသူ ေတြကလည္း အစားထိုးသစ္ပင္ ျပန္လည္စုိက္ပ်ိဳးတတ္ဖို႕ လိုအပ္ပါတယ္ ။ အတတ္နိုင္ဆံုး ရခိုင္ရိုးမနဲ႕ ရခိုင့္ ေတာင္စြယ္ေတာင္တန္းေတြ၊ ျမစ္ေခ်ာင္းအိုင္ေတြကို ခုထက္ပိုျပီး မဖ်က္ဆီးၾကရင္ အနာဂတ္အတြက္ ေကာင္း မြန္လာမွာေသခ်ာပါတယ္ ။ ခုအခ်ိန္မွာေတာင္ အခ်ိန္မွန္ေနရာမွန္တဲ့ ရခိုင့္ရာသီဥတုက ေရၾကည္ရာျမက္နုရာကို ခရီးထြက္ေနခဲ့ၾကျပီဆိုရင္ ရာသီဒိုင္ယာစပိုရာကဗ်ာေတြရြတ္ျပီး လြမ္းခ်င္းတၾကရမွာမလြဲ ။ ဒီတစ္ေခါက္ ရိုးမခရီး သြားတစ္ဦးကေတာ့ ဒ႑ာရီေတာလားတစ္ပုဒ္ အၾကိဳရြတ္ျဖစ္ခဲ့တာအမွန္ပါပဲ ။